Co to są peryfrazy?
Jest to połączenie dwóch lub więcej czasowników (w różnych, często odmienionych formach), które wyrażają jedną myśl tylko wtedy kiedy występują razem. Innymi słowy, nie mogą iść oddzielnie gdyż wtedy znaczyłyby całkowicie coś innego. Wyróżnia się wiele typów peryfraz, ze względu na swoją funkcję, znaczenie lub odmianę ( mogą być w bezokoliczniku, gerundio lub w imiesłowie – participio). Poniżej przedstawiam Wam typy peryfraz ze względu na znaczenie:
Intención – Intencja
Wyraża akcję, która właśnie ma się zacząć. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| ir a | Voy a ir a la cama. (Pójdę do łóżka.) |
| pasar a | Después del almuerzo, pasamos a hacer el postre.(Po lunchu, przejdziemy do robienia deseru.) |
| estar para | El autobús está para salir. (Autobus zaraz odjedzie.) Hoy no estoy para festejar. (Nie mam dziś ochoty na świętowanie/imprezowanie.) |
| estar a punto de | El avión está a punto de aterrizar. (Samolot zaraz będzie lądować) |
| querer | Quiero estudiar más español, pero no tengo tiempo. (Chcę się więcej uczyć hiszpańskiego, ale nie mam czasu.) |
Inicio – Rozpoczęcie
Wyraża czynność, akcję, która się rozpoczyna. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| comenzar a | Yo comienzo a estudiar ruso. (Zaczynam uczyć się rosyjskiego.) |
| empezar a | Los alumnos empezaron a gritar en el mismo momento. (Uczniowie zaczęli krzyczeć w tym samym momencie.) |
| echar(se) a | Los alumnos se echaron a reír después de lo que dijo la profesora. (Uczniowie wybuchnęli śmiechem po tym co powiedziała nauczycielka.) |
| meter(se) a | Siempre te metes a algo que no sabes bien. (Zawsze się pakujesz w coś czego nie potrafisz.) |
| ponerse a | Mañana tengo el examen y ahora mismo me pongo a estudiar. (Jutro mam egzamin i właśnie zaczynam się uczyć.) |
| romper a | En cuanto Pablito dio sus primeros pasos, su madre rompió a llorar de felicidad. (Kiedy Pablito zrobił swoje pierwsze kroki, jego mama wybuchnęła płaczem ze szczęścia.) |
| darle a uno por | La profesora ha dado por terminar las clases y ya podemos ir a casa. (Nauczycielka skończyła zajęcia i możemy już iść do domu.) |
Proceso – Trwanie
Wyraża czynność, która trwa w danej chwili. Drugi czasownik występuje w gerundio:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| estar | Estuve bailando toda la noche. (Tańczyłam całą noc.) |
| andar | Las vecinas andan diciendo que Pablo y Mónica se van a casar. (Sąsiadki rozpowiadają, że Pablo i Monica wezmą ślub.) |
| empezar/comenzar | La profesora empezó explicando las dudas de sus alumnos. (Nauczycielka zaczęła wyjaśniając swoim uczniom wątpliwości.) |
| seguir/continuar | La profesora seguía explicandolas dudas, cuando los alumnos charlaban y gritaban. (Kiedy uczniowie rozmawiali i krzyczeli, nauczycielka dalej wyjasniała wątpliwości.) |
| llevar | Juan lleva estudiando español desde hace 2006. (Juan uczy się hiszpańskiego od 2006 roku.) |
| ir | La profesora va explicando despacio las dudas de los alumnos. (Nauczycielka powoli wyjaśnia wątpliwości uczniów.) |
| venir | Mi padre viene volando a cada misa del domingo. (Mój tata przychodzi szybciutko na każdą niedzielną mszę.) |
| quedar(se) | Quedé estudiando en la biblioteca, porque en mi casa no puedo soportar el ruido. (Zostałem pouczyć się w bibliotece, poniewać w moim domu nie mogę znieść hałasu.) |
| salir | Han salido corriendo de la escuela, porque ya tienen vacaciones. (Wyszli wybiegając ze szkoły, bo już mają wakacje.) |
Finalización – Zakończenie
Wyraża zakończenie danej czynności. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| acabar de/por | Acababé de recoger mis cosas, cuando mi marido entró y dijo que no vamos de vacaciones. (Dopiero co skończyłam pakować moje rzeczy, kiedy wszedł mój mąż i powiedział, że nie jedziemy na wakacje.) |
| dejar/parar de | Mis vecinas no dejan de cotillear. (Moje sąsiadki nie przestają plotkować.) |
| llegar a | Nunca ha llegado a enfadarme conmigo, somos como uña y carne. (Nigdy nie doszło do tego by się na mnie pogniewał, jesteśmy jak papużki nierożłączki.) |
| terminar de/por | Pablo se enfadó tanto que terminó por gritar. (Pablo się tak pogniewał, że aż krzyknął.) |
Resultado – Rezultat
Wyraża rezultat danej czynności. Drugi czasownik występuje w imiesłowie (participio) – poza dejar de. Trzeba pamiętać, że w tym przypadku uzgadniamy zarówno rodzaj jak i liczbę:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| llevar | Llevo leídas casi todas cartas de amor de Juan. (Mam już przeczytanie prawie wszystkie listy miłosne od Juana.) |
| quedar(se) | La luz en tu habitación se quedó encendida, deberías apagarla. (Światło w twoim pokoju zostało zapalone, powinieneś je zgasić.) |
| tener | Tengo hechos todos los deberes para lunes. (Mam już zrobione wszystkie zadania domowe na poniedziałek.) |
| dar por | El profesor ha dado por terminado este tema y ha pasado a la siguiente. (Nauczyciel uznał za skończony ten temat i przeszedł do kolejnego.) |
| dejar de + bezokolicznik | He dejado de fumar. (Przestałem palić.) |
Hábito – Zwyczaj
Wyraża zwyczaje i tradycje. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| soler | Suelo leer el libro cada noche. (Mam w zwyczaju czytać książkę co noc.) |
| acostumbrar a | Me he acostumbrado a leer un libro en español antes de acostarme. (Przyzwyczaiłem się czytać hiszpańską książkę, przed pójściem spać.) |
Reiteración – Powtórzenie
Wyraża czynność, która się powtarza. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| (no) volver a | Me encanta España por eso volveré a ir allí en vacaciones que vienen. (Uwielbiam Hiszpanię, dlatego wrócę tam w następne wakacje.) |
Obligación o necesidad – Obowiązek lub potrzeba
Odnosi się do czynności, które wyrażają zobowiązanie się lub potrzebę. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbal | Ejemplo |
| deber | Si quiero hablar bien en español, debo estudiar más. (Jeżeli chcę mówić dobrze po hiszpańsku, powinienem uczyć się więcej.) |
| haber de | Ha de estudiar mucho si quiere ir a la universidad. (Musi uczyć się dużo jeżeli chce pójść na uniwersytet.) |
| hay que | No hay nada en la nevera, hay que hacer la compra. (Nie ma nic w lodówce, trzeba zrobić zakupy.) |
| tener que | Tengo que hacer la compra, porque no hay nada en la nevera. (Muszę zrobić zakupy, bo nie ma nic w lodówce.) |
Posibilidad, probabilidad o permiso – Prawdopodobieństwo lub pozwolenie
Wyraża prawdopodobieństwo danej czynności lub pozwolenie na jej zakończenie. Drugi czasownik występuje w bezokoliczniku:
| Perífrasis verbales | Ejemplo |
| poder | Puedo hacerlo por tí si quieres, pero tienes que pagarme. (mogę to zrobić za ciebie, ale musisz mi zapłacić.) |
| deber de | A causa de mal tiempo debe de faltar mucha gente en este concierto. (Z powodu złej pogody, powinno brakować wielu osób na tym koncercie.) |
| viene a | Esta carta viene a decir que mañana tienes que ir al juicio. (Ten list przekazuje (mówi) Ci, że jutro musisz pójść do sądu.) |
ĆWICZENIA
Perífrasis verbales – ebook
Zastanawiasz się czemu czasem nie potrafisz oddać tego co tak naprawdę chcesz powiedzieć w języku hiszpańskim? Niestety nie wszystko można przetłumaczyć 1:1 wg słownika. Czasem połączenie dwóch różnych słów, w tym przypadku czasowników, może sprawić, że będą one znaczyły całkiem coś innego. I o tym jest właśnie ten zeszyt ćwiczeń.